چرا راحتی لباس مهم است؟

شاید بیان این گزاره که “لباس یکی از نیازهای اولیه‌ی انسان است” به گوش خیلی‌ها نا آشنا باشد. اما واقعیت این است که پوشاک درکنار غذا جزو نیازهای اولیه‌ی انسان است. انتخاب نوع لباس بستگی به خواسته و نیازهای هر فرد دارد. خرید یک پیراهن یا تیشرتی خاص می‌تواند تحت تأثیر عوامل زیادی مثل نیاز، زیبایی و یا راحتی باشد. اما چه دلیل پوشیدن آن لباس خاص نیاز اولیه باشد، چه برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران و یا برای محافظت باشد، راحتی آن لباس یک امر ضروری است. با پیشرفت علم، بهبود زیادی در کیفیت زندگی ایجاد شده و به تبع آن انتظارات مصرف کنندگان از نظر راحتی در پوشاک، با توجه به فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند و با توجه به محیط، همیشه در حال تغییر و رو به افزایش است.

این خواسته‌ها باعث شده تا محققان بررسی کنند چه پارامترهایی در دستیابی به تناسب و راحتی لباس موثر است؟

به طور کلی لباس به سن، سلامت، محیط، آب و هوا، مناسبت، موقعیت اجتماعی، پیشینه اقتصادی، حرفه، مذهب و قلمرو بستگی دارد. قضاوت در مورد راحتی موضوعی بسیار پیچیده است. زیرا آن ‌چیزی که برای یک نفر راحت به نظر می‌آید ممکن است برای دیگری راحت نباشد و بالعکس.

این مساله تعریف راحتی لباس را دشوار می‌کند. به عبارت ساده، راحتی لباس حالتی ذهنی و روانی است. اگر به گفته‌ی پروفسور “لوبوس هس” آرامش را فقدان درد و ناراحتی تعریف کنیم، راحتی لباس حالتی از رضایت است که بیانگر تعادل فیزیولوژیکی، روانی و جسمانی در فرد است.

به طور کلی دو عامل در تعیین راحتی لباس نقش دارد:

1. عوامل خارجی مثل: دمای محیط، رطوبت، باد، تأثیرات فرهنگی و اجتماعی
2. عوامل درونی مثل: میزان متابولیسم افراد، سطح فعالیت، موقعیت اقتصادی و سلامتی، تجربیات اجتماعی و موقعیت‌های روانی

بنابراین به طور خلاصه می‌شود گفت که راحتی لباس نتیجه‌ی شبکه‌ای از فعالیت‌ها و احساسات مختلف فیزیولوژیکی، روانی و حسی است. به عنوان مثال، یک ملحفه زمانی که دمای هوا بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد است، حس راحت‌تری القا می‌کند و هر گونه افزایش یا کاهش دما، مقدار مشخصی ناراحتی به وجود می‌آورد. بدن انسان به هر افزایش یا کاهشی در برابر دما و سایر عوامل محیطی که باعث ناراحتی می‌شود واکنش نشون می‌دهد. از این رو آسایش حرارتی فیزیولوژیکی برای احساس راحتی در یک لباس ضروری است. فیزیولوژی حرارتی شامل حرکت گرما و رطوبت از طریق پارچه است. وقتی هوا سرد است بدن انسان گرما از دست می‌دهد تا گرم بشود. به همین دلیل در سرما بدن را با یک یا چند لایه لباس می‌پوشانیم در حالی که در تابستان پوشیدن لباس‌های سبک بدن را قادر می‌سازد تا گرما را کاهش بدهد.

یکی دیگر از عناصر موثر در راحتی لباس، وضعیت روانی فرد است. ممکن است جنبه‌های روانی بی‌شماری وجود داشته باشد که باعث ناراحتی پوشش بشود با این حال، طبق مطالعات پروفسور “لوبوس هس” مؤلفه های زیر از عوامل مهم و اصلی در این رابطه به شمار می‌آیند:

1. جنبه‌های اقتصادی: منابع، فناوری اشیا ساخته شده، مهارت‌ها، سیستم سیاسی
2. جنبه‌های تاریخی: استفاده از محصولات ساخته شده از مواد طبیعی، سنت، سبک زندگی، مد
3. جنبه‌های فرهنگی: دین، عادت، آداب و رسوم
4. جنبه‌های اجتماعی: سن، صلاحیت، موقعیت اجتماعی یا رتبه در کلاس
5. جنبه‌های فردی و گروهی: اثرات مد، گرایش‌ها، سبک‌ها، رنگ‌ها، ترجیحات شخصی

از آن جایی که عوامل روان‌شناختی می‌توانند ویژگی‌های بسیار بیشتری را شامل بشوند، تعیین کمیت و عینیت بخشیدن به این‌که چه نوع لباسی برای افراد راحت نیست، بسیار دشوار به نظر می‌رسد.

زمانی که لباس می‌پوشیم، عوامل حسی شروع به کار می‌کنند و سطح راحتی پارچه را مشخص می‌کنند. احساس پارچه روی پوست از اهمیت بالایی برخوردار است. لمس پارچه به وسیله‌ی نوک انگشتان برای احساس نرمی، لطافت و کشش، احساس گرمی یا سردی، ضخامت، شفافیت، رفتار پارچه در برابر چین و چروک و… در هنگام خرید نقش به سزایی ایفا می‌کنند!

از طرف دیگر ناراحتی‌های حسی‌ مثل: موهای زائد پارچه که باعث ایجاد حس غلغلک می‌شوند، گزگز ناشی از زمخت و سفت بودن پارچه، چسبندگی رطوبت لباس ناشی از چسبندگی بقایای عرق روی پوست و گرمی پارچه به وضوح قابل شناسایی هستند.

با ظهور فناوری‌های جدید و خواسته‌های هوشمندانه‌ی مصرف‌کنندگان، راحتی پوشاک اهمیت بیش‌تری پیدا کرده. مصرف‌کنندگان خواهان کیفیت بالاتر و لباس‌های کاربردی‌تر هستند و به وضوح این خواسته‌ها طراحان صنعت مد و لباس را تحت تاثیر قرار داده است.

مصرف کنندگان امروزی آگاهی بیش‌تری نسبت به گذشته دارند و مایل هستند از لباس‌هایی استفاده کنند که در هر نوع فعالیتی راحتی را برایشان فراهم کند. آن‌ها لباس‌هایی می‌خواهند که مراقبت از آن آسان باشد و در ضمن راحتی بالایی داشته باشد. بنابراین تولیدکنندگان پوشاک باید این خواسته‌ها را همیشه مد نظر داشته باشند و برای جلب رضایت مصرف‌کنندگان، خودشان را با این خواسته‌ها  تطبیق بدهند.

منابع: sribd.com و ptj.com.pk